Co z odwiedzinami bliskich w szpitalach i hospicjach? – pyta jedna z naszych czytelniczek. Czy luzowanie obostrzeń tego także dotyczy? Pytania skierowaliśmy do ministerstwa zdrowia, przedstawicieli szpitali w Tychach, Pszczynie oraz hospicjum.
Odpowiedź przesłał nam Jarosław Rybarczyk z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia. Czytamy w niej: „[…] Sytuacja epidemii wymusiła konieczność zmiany warunków i zasad, zgodnie z którymi do tej pory funkcjonowaliśmy. Osoby przebywające w czasie epidemii COVID-19 w szpitalach oraz innych placówkach udzielających stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, a także ich bliscy, znaleźli się w niezwykle trudnej sytuacji.
Należy podkreślić, że regulacje dotyczące ograniczenia bądź wstrzymania odwiedzin pacjentów przebywających w ww. placówkach nie zostały wprowadzone w obecnie obowiązujących przepisach, formułowano natomiast zalecenia dla podmiotów udzielających świadczeń, które miały je wspierać w prowadzeniu działalności w sposób zapewniający jak najwyższe bezpieczeństwo epidemiczne pacjentom.
Naszym głównym i wspólnym celem w sytuacji epidemicznej, której doświadczamy, powinno być zapobieżenie rozprzestrzenianiu się epidemii COVID-19, przede wszystkim wśród osób starszych i z obniżoną odpornością, narażonych w sposób szczególny na ryzyko ciężkiego przebiegu zachorowania na COVID-19.
Dlatego też, w celu minimalizacji ryzyka transmisji wirusa SARS-CoV-2 oraz występowania choroby COVID-19 w ww. placówkach, przygotowano oraz opublikowano na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia (https://www.gov.pl/web/zdrowie/wytyczne-dla-poszczegolnych-zakresow-i-rodzajow-swiadczen) wytyczne dla poszczególnych zakresów i rodzajów świadczeń, w których ujęte zostały m.in. kwestie kontaktów pacjentów z bliskimi.
Wytyczne te są aktualizowane i dostosowywane do zmian sytuacji epidemicznej kraju oraz postępu realizacji Narodowego Programu Szczepień. Aktualnie prowadzone są prace m.in. nad aktualizacją zaleceń dotyczących opieki długoterminowej oraz opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Ponadto, na stronie Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH)[1] zostały opublikowane Wytyczne Konsultanta Krajowego w dziedzinie epidemiologii w sprawie umożliwienia bezpiecznego kontaktu rodziny z Pacjentem w przypadku gdy Pacjent jest umierający oraz możliwości identyfikacji zwłok Pacjenta w przypadku gdy zgon Pacjenta nie był związany z podejrzeniem zachorowania na COVID-19, a podmiot leczniczy nie jest tzw. szpitalem jednoimiennym, w których ujęte zostały zasady dotyczące organizacji odwiedzin pacjentów przez rodziny w sytuacjach nadzwyczajnych.
Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 849, z późn. zm.), dalej: ustawy o prawach pacjenta, pacjent podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami.
Powyższe prawo może zostać ograniczone w wyjątkowych przypadkach, tj. w wyniku wystąpienia zagrożenia epidemicznego, ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjentów, czy też możliwości organizacyjne podmiotu (art. 5 ustawy o prawach pacjenta). Decyzje w tym zakresie podejmuje kierownik podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych lub upoważniony przez niego lekarz, uwzględniając przede wszystkim dobro pacjentów.
Należy podkreślić, że art. 5 ustawy o prawach pacjenta zezwala jedynie na ograniczenie, a nie na całkowite wyłączenie możliwości korzystania z poszczególnych praw pacjenta. Zatem, w każdym przypadku w miarę możliwości, decyzje powinny być podejmowane indywidualnie, po rozważeniu wszystkich okoliczności, w tym sytuacji epidemicznej panującej w danym podmiocie leczniczym.
Nakaz przestrzegania praw pacjenta jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o czym stanowi art. 2 przywołanej ustawy o prawach pacjenta.
Zatem ostateczne decyzje dotyczące wprowadzenia lub zniesienia ograniczeń w zakresie odwiedzin pacjentów przebywających w danej placówce powinny być podejmowane przez kierownika tego podmiotu: po analizie obowiązujących zaleceń i bieżącej sytuacji epidemiologicznej występującej na danym obszarze oraz w podmiocie, którego to ograniczenie dotyczy; przy uwzględnieniu ewentualnych przepisów/poleceń obowiązujących na danym obszarze; po konsultacji z wojewodą, oddziałem wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia oraz właściwą powiatową stacją sanitarno-epidemiologiczną oraz przy uwzględnieniu postępu realizacji procesu szczepień w placówce”.
Jak jest w placówkach w naszym rejonie?
Jak poinformowała nas Małgorzata Jędrzejczyk z Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego Megrez w Tychach, w tej chwili odwiedziny pacjentów w szpitalu nie są jeszcze możliwe. Można jedynie dostarczać na portiernię niezbędne rzeczy osobiste dla osób hospitalizowanych, które pracownicy szpitala przekazują na oddziały. „Można się jednak spodziewać, że w związku ze spadkiem zachorowań będziemy stopniowo wracać do funkcjonowania jako placówka hybrydowa, a docelowo – wielospecjalistyczna. W miarę „odmrażania” i stabilizacji sytuacji epidemicznej będą też przywracane odwiedziny w szpitalu. Kiedy to nastąpi, będziemy informować na bieżąco”.
Odpowiedź ze Szpitala Powiatowego w Pszczynie: „Zdajemy sobie sprawę z tego, że kontakt pacjentów z bliskimi jest bardzo ważny i częstokroć jest istotnym elementem wspomagającym proces dochodzenia do zdrowia. Kontakt z rodziną, osobami bliskimi to prawo pacjenta, którego nie można po prostu wyłączyć lub zawiesić. Jednakże każdy pacjent ma również prawo do diagnostyki i leczenia, które muszą być przeprowadzone w sposób bezpieczny. Od ponad roku funkcjonujemy w szczególnych okolicznościach, które są trudne zarówno dla pacjentów, jak i dla personelu medycznego i musimy zwracać pilną uwagę na bezpieczeństwo zdrowotne. W związku z tym, że stan epidemii nie został odwołany, w Szpitalu Powiatowym w Pszczynie możliwe są odwiedziny tylko w wyjątkowych okolicznościach i za zgodą ordynatora Oddziału. Możliwe są odwiedziny pacjentów, którzy znajdują się w stanie terminalnym, bądź przed zabiegami, których wynik jest niepewny. Odwiedziny odbywają się w ścisłym reżimie sanitarnym oraz po wypełnieniu ankiety epidemiologicznej. Staramy się również zapewnić pacjentom możliwość innego kontaktu z bliskimi, np. za pomocą tabletów. Wiemy, że dla każdego pacjenta kontakt z osobą bliską jest niezwykle ważny, dlatego staramy się otoczyć go jak najlepszą opieką oraz – na tyle na ile się da – niwelować poczucie osamotnienia i tęsknoty za domem” – informuje Barbara Zejma-Oracz ze Szpitala Powiatowego w Pszczynie.
„[…] W Społecznym Stowarzyszeniu Hospicjum im. św. Kaliksta I w Tychach nadal obowiązuje reżim sanitarny zgodnie z obowiązującymi przepisami pandemicznymi w celu uchronienia podopiecznych przed chorobą Covid-19. Odwiedziny odbywają się w rygorze pandemicznym zgodnie z obowiązującym Zarządzeniem uwzględniającym stan i potrzeby pacjentów. Natomiast mieszkańcy DPS „Dom Hospicyjny” mają odwiedziny zgodnie z najnowszymi wytycznymi MRiPS, MZ i GIS” – czytamy w informacji przesłanej przez Joannę Borys z tyskiego hospicjum.
(reb)
