Badacze wydobyli szczątki z dwóch ostatnich sarkofagów w krypcie Promnitzów kościoła Wszystkich Świętych w Pszczynie. W jednej trumnie, najbardziej zniszczonej i splądrowanej, znajdowało się aż osiem czaszek. Przez wiele godzin w poniedziałek, 4 grudnia, śledziliśmy pracę zespołu badającego kryptę. Obejrzyjcie film.
W poniedziałek, 4 grudnia, w podziemiach pszczyńskiego kościoła odbyła się tzw. eksploracja dwóch ostatnich sarkofagów w krypcie Promnitzów (to ród władający Pszczyną w latach 1548-1765). W ciągu wieków krypta była plądrowana, sarkofagi zostały zniszczone, a szczątki ludzkie przemieszane. Od dziesięciu lat zespół badaczy porządkuje kryptę. Wydobyto przez ten czas 11 sarkofagów. Zostały poddane konserwacji (po odnowieniu są przechowywane w Muzeum Zamkowym w Pszczynie).
Tym razem antropolog (dr hab. Henryk Głąb), archeolodzy (Sławomir Kulpa i Adrian Podgórski) i paleobotanik (Agata Sady) zajęli się trumną nazywaną „ossarium”. To zgnieciony, cynowy sarkofag bez wieka, rozpruty od spodu, ze sterczącymi spomiędzy gruzu i desek ludzkimi szczątkami. Wyglądał, jakby ktoś łopatą przerzucił do niego kości, ziemię, drewno itd. Drugi sarkofag przeznaczony do wydobycia z krypty i konserwacji jest malutki, dziecięcy, miedziany, opatrzony datą 1593.
W poniedziałek badacze przez wiele godzin – warstwami – wyjmowali zawartość dużego sarkofagu (prawdopodobnie jest z XVII w.). Nieco mniej czasu wymagała maleńka trumna. Pracom ekipy badawczej przez jakiś czas przyglądali się przedstawiciele Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (porządkowanie krypty odbywa się dzięki środkom ŚWKZ).
W dużym sarkofagu (długi na 2 metry) naliczono aż osiem czaszek. Jedne były w całości, inne w częściach. Po kolei wydobywano żuchwy, pojedyncze zęby, kawałki łopatki, kości udowe, promieniowe… Wydobyto fragmenty aksamitnych tkanin, guziki, monety, fragmenty pończoch i buta.
Kości zostały owinięte w papier (by pochłonął wilgoć), opatrzone metryczkami (opis), spakowane do woreczków, kartonów. Mają być badane na UJ w Krakowie. Wydobytymi tkaninami zajmie się dr hab. Małgorzata Grupa (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu). Ostatnie sarkofagi z krypty Promnitzów poddane zostaną konserwacji.
W tle zarejestrowanego filmu – śpiewy i muzyka organowa, które dobiegały z kościoła (odbywały się m.in. pogrzeby).
REPORTAŻ i FOTOREPORTAŻ Z KRYPTY w papierowym wydaniu „Nowego Info” nr 45 z 12.12.2017 r. oraz w e-wydaniu (nr 45 z 12.12.2017)
Tekst, zdjęcia, film: Renata BOTOR-PŁAWECKA
Materiał jest chroniony prawami autorskimi. Kopiowanie bez zgody autorki zabronione.
Czytaj także:
Tajemnica pierwszego sarkofagu z krypty Promnitzów
Jak wyglądają odnowione sarkofagi z „pszczyńskiego Wawelu”?
O sarkofagu z krypty Hochbergów
Zachował się pukiel rudych włosów
Bardzo ciekawe odkrycie. Czy dowiemy się czyje to były szczątki? Jeszcze jest w naszym kraju mnóstwo krypt, szczególnie kościelnych, które czekają na badaczy
Mam nadzieję, że się dowiemy. Choć trudne to będzie do ustalenia. Sarkofag jest bardzo zniszczony i nie ma wieka. Tymczasem na wiekach sarkofagów zdarzały się napisy, kto i kiedy został w danej trumnie pochowany (tak było np. w opisywanym przeze mnie sarkofagu Zuzanny Jadwigi von Hochberg z krypty w Świebodzicach na Dolnym Śląsku). Nie widać też na trumnie żadnych herbów – ich ułożenie wiele mówi o zmarłej osobie. Na wydobytym 10 lat temu z krypty Promitzów pierwszym sarkofagu znaleziono herby Promitzów i Schaffgotschów, stąd przypuszczenie, że mogła zostać w nim pochowana Urszula Schaffgotsch. Zdarzyło się, że znaleziony w trumnie przedmiot niejako wskazał zmarłą osobę – po oczyszczeniu okazało się, że jest na nim inskrypcja z imionami. Zmarłą osobę tak właśnie wskazał kiedyś znaleziony w trumnie dzwoneczek. Jak będzie tutaj? Badania trwają. Poczekamy, zobaczymy. Na pewno do tematu wrócę. Co do tego, że jest wiele krypt kościelnych czekających na badanie… Pszczyńska krypta była plądrowana w ciągu wieków. Sarkofagi porozpruwano, szczątki poprzerzucano byle jak i byle gdzie. Celem jest uporządkowanie tego. Tak przynajmniej tłumaczono mi od 10 lat. Zgłębianie historii – przy okazji. Po uporządkowaniu szczątki zmarłych powinny więc wrócić do sarkofagów, do krypty, na swoje miejsce.
Czy jest możliwość, aby do artykułu dołączyć fotogalerię z najciekawszymi przedmiotami znalezionymi w sarkofagu?
Zamieścimy jeszcze fotoreportaż z krypty – na stronie internetowej i w wydaniu papierowym.