Na ratunek kościołowi w Wiśle Małej. W każdej chwili może zawalić się dzwonnica-wieża zabytkowego, drewnianego kościoła parafialnego pw. św. Jakuba Starszego Apostoła w Wiśle Małej (gmina Pszczyna). Obecny stan dzwonnicy stwarza zagrożenie katastrofą budowlaną, co potwierdzają przeprowadzone ekspertyzy. Każda burza, każdy silniejszy podmuch wiatru może doprowadzić do takiej katastrofy!
Po zebraniu stosownej dokumentacji, niezbędnej do przeprowadzenia remontu okazało się, że całość inwestycji opiewa dokładnie na 499 286,04 zł. Ksiądz proboszcz wraz z przedstawicielami Rady Duszpasterskiej od razu zaczęli działać. Pewne było, że parafia nie jest w stanie sama podołać zadaniu. Zaczęliśmy dwutorowo: z jednej strony szukając dodatkowego źródła finansowania, z drugiej – zbierając ofiary od mieszkańców Wisły Małej, które stanowić miały wkład własny. Parafii udało się zebrać połowę kwoty i na dzień dzisiejszy dysponujemy około 250 000 zł.
Na początku nie mieliśmy wkładu własnego, więc wystartowaliśmy, prosząc o całą sumę w 2015 roku, w jesiennym, drugim naborze konkursu pod tytułem „Ochrona zabytków”, który organizowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Niestety, pomimo zakwalifikowania się do drugiego etapu nie otrzymaliśmy dofinansowania. Kolejno więc próbowaliśmy rozdzielić zadanie na jedyne dwa etapy, które można wyróżnić spośród całości prac, mianowicie: zakup materiałów konserwatorskich i budowlanych oraz docelowy remont wieży dzwonnicy. Inaczej, niestety, nie można rozetapować tej inwestycji.
Zakupiony materiał (czyli drewno) miał zostać zaimpregnowany i leżakować przez rok, aż do rozpoczęcia właściwych prac (warto tutaj podkreślić, że zakup drewna dla zabytkowego kościoła to również nie lada wyzwanie – konserwator podał dokładne wytyczne co do rodzaju i wieku potencjalnego zamiennika).
W lutym 2016 roku złożyliśmy wniosek o udzielenie dotacji celowej na zakup drewna do Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz do starosty pszczyńskiego na zakup impregnatów koniecznych do zabezpieczenia i przygotowania budowlanych materiałów drewnianych. Niestety, nie otrzymaliśmy wparcia od WKZ, tym samym bezzasadny stał się drugi z wniosków, złożony w starostwie. Musieliśmy się wycofać.
Mimo ogromnej porażki nie poddawaliśmy się. Proboszcz wraz z lokalnymi działaczami poinformowali o sprawie władze ponad samorządem lokalnym. Następne wnioski były przygotowywane pod okiem specjalistów. Mimo wszelkich starań – nie udało się. Za każdym razem, mowa tu o konkursach organizowanych na szczeblu wojewódzkim oraz ogólnopolskim, zakwalifikowaliśmy się do drugiego etapu i tyle. Jedyne wsparcie finansowe, które udało się pozyskać to pieniądze na wykonanie projektów wykonawczych remontu konstrukcji i instalacji przekazane przez gminę.
Tymczasem każda burza, każdy silniejszy podmuch wiatru może doprowadzić do katastrofy! Nie wiemy już gdzie szukać pomocy, gdzie prosić o drugą połowę kwoty…
Mamy to szczęście, że posiadamy tak piękny, zabytkowy kościół. Jesteśmy z niego dumni. Dbamy o niego jak możemy! Stan zachowania zabytku jest naprawdę na bardzo wysokim poziomie. Nie wyobrażamy sobie, że wieża kościoła mogłaby się zawalić tylko dlatego, że nikt nie chce nam pomóc…
Opis zabytku. Drewniany kościół p.w. św. Jakuba Starszego Apostoła został wzniesiony w latach 1775-1782. Składał się z dwóch niezależnych od siebie części tj. z właściwego budynku kościelnego (1775 r.) oraz wolnostojącej wieży dzwonnicy (1782) o ukośnych kształtach, zaopatrzonej w baniasty hełm i makownicę. W 1923 roku miały miejsce zasadnicze zmiany w układzie architektonicznym, polegające m.in. na powiększeniu kościoła poprzez połączenie go z wieżą oraz gruntowna renowacja konstrukcji kościoła.
Cały obiekt otaczają podcienia, zamknięte do połowy wysokości poziomymi deskami. Wnętrze utrzymane jest w stylu barokowym. Cechą charakterystyczną jest empora, umieszczona na zachodniej ścianie nawy, przechodząca w głąb wnętrza wieży, której dużą część włączono do nawy. Zachowane jest jednorodne stylowo wyposażenie kościoła. Z XVIII wieku pochodzą: ołtarz główny, trzy ołtarze boczne, ambona, konfesjonał i chrzcielnica z wyobrażeniem anioła. Szczególnie interesujący jest ołtarz główny zdobiony bogatą polichromowaną snycerką oraz figurami świętych Andrzeja i Piotra. W głównym ołtarzu znajduje się obraz patrona kościoła oraz namalowany w 1762 r. na drewnianej, lipowej desce obraz z przedstawieniem „Matki Boskiej Dobrej Rady”. Cennym zabytkiem jest ambona. Na jej balustradzie widnieje malowidło przedstawiające „Sen Jakuba”.
Zabytek, przede wszystkim ze względu na jego walory artystyczne, jest jedną z głównych atrakcji turystycznych ziemi pszczyńskiej. Jako miejsce kultu jest udostępniany wiernym podczas mszy oraz uroczystości kościelnych.
Zakres prac. Prace przy remoncie wieży-dzwonnicy będą polegały głównie na naprawie uszkodzonej drewnianej konstrukcji dzwonnicy (grożącej zawaleniem), remoncie elewacji dachu i stropu dzwonnicy oraz wymianie instalacji. Zakres zadania obejmuje: wykonanie projektów wykonawczych remontów konstrukcji i instalacji, prace przygotowawcze dotyczące stabilizacji konstrukcyjnej części składowych zabytku i ich zabezpieczenie dla wykonania niezbędnych prac demontażowych uszkodzonych elementów oraz przeprowadzenie prac remontowo-naprawczych, odtworzenie okładzin architektonicznych elewacji (drewniane szalunki i gont) oraz pokrycia dachowego i odtworzenie więźby dachowej wieży-dzwonnicy, stabilizację konstrukcyjną i odtworzenie drewnianej konstrukcji dzwonnicy wraz ze stropami i schodami wewnętrznymi, wykonanie izolacji przeciwwilgociowej przyziemia dzwonnicy wraz z remontem kondygnacji przyziemia, modernizację (wymianę) instalacji elektrycznej i odgromowej oraz zakup materiałów budowlanych niezbędnych do wykonania prac i robót.
Pasjonatów architektury drewnianej, zabytków ziemi pszczyńskiej oraz miłośników naszego kościoła prosimy o pomoc i wsparcie finansowe naszej inwestycji: Nazwa banku: Bank Spółdzielczy w Pszczynie, numer rachunku: 74 8448 0004 0025 5152 2000 0101 z dopiskiem: remont wieży dzwonnicy kościoła w Wiśle Małej.
Marta Wojciechowska-Smolarz, członek Rady Duszpasterskiej
