Dziś (12.10) z pracowni konserwatorskiej Agnieszki i Tomasza Trzosów w Tychach wyruszył do Świebodzic na Dolnym Śląsku pierwszy z odnowionych sarkofagów z krypty Hochbergów. To sarkofag Zuzanny Jadwigi Schaffgotsch, drugiej żony Hansa Heinricha I Hochberga.
Hochbergowie kojarzeni są głównie z zamkami w Książu i Pszczynie. Przed wiekami do tego rodu należały też m.in. Świebodzice. W tamtejszym kościele rodzina miała swoją kaplicę oraz kryptę grobową. Ta została odkryta trzy lata temu.
W krypcie kościoła św. Mikołaja w Świebodzicach znajdowało się dziewięć sarkofagów (cynowe i miedziany) oraz drewniana trumna. Niektóre, jak się okazało, są mocno zniszczone. Po dokładnych przygotowaniach (odkażenie) pracę w krycie zaczął zespół badaczy – ten sam, który od 10 lat bada pszczyńską kryptę rodu Promnitzów w podziemiach kościoła Wszystkich Świętych.
Wydobyty został pierwszy z sarkofagów z świebodzickiej krypty i przewieziony do pracowni konserwatorskiej Agnieszki i Tomasza Trzosów. Właśnie zakończyła się konserwacja.
Badaczom udało się ustalić, że w miedzianym, polichromowanym sarkofagu spoczęła Zuzanna Jadwiga wywodząca się z rodu Schaffgotsch. Wskazały na to m.in. herby umieszczone na trumnie. Od strony głowy znajduje się herb ojca – Wolfa II Bernarda Schaffgotscha (1597-1632), od strony nóg herb matki – baronowej Barbary Burghaus. Zuzanna Jadwiga była ich jedyna córką. Urodziła się w 1632 r.
Z Hochbergiem związała się w 1664 r. – 22 lutego wyszła za mąż za Hansa Heinricha I (1598-1671). Nie mieli dzieci. Była drugą żoną Hansa Heinricha I Hochberga (pierwsza żona to Helena von Gellhorn, ur. 1610, zm. 1662, z którą miał dziewięcioro dzieci).
Hans Heinrich I – zauważają konserwatorzy – zasłużył się dla swego rodu. Wyniósł go z poziomu drobnej szlachty do elitarnej grupy śląskiej arystokracji. Uzyskał tytuł baronowski, a potem hrabiowski. W pszczyńskim Muzeum Zamkowym znajdują się dwa portrety Hansa Heinricha I, który zmarł w 1671 r. Pochowany został w krypcie kościoła św. Mikołaja w Świebodzicach obok swej pierwszej żony Heleny. Zuzanna Jadwiga spoczęła u lewego boku męża 21 lat później. Miała 59 lat.
To, że w sarkofagu pochowana została Zuzanna Jadwiga, potwierdziła ostatecznie inskrypcja odkryta na wieku. Po oczyszczeniu konserwatorzy odczytali, że „tutaj spoczywają doczesne szczątki wysoko i znamienicie urodzonej Pani, Zuzanny Jadwigi, Pani von Hochberg z Książa, urodzonej jako Schaffgotsch, Pani na Książu, Świebodzicach, Boguszowie, Białej Nyskiej i Lubiechowie, po wielu cierpieniach rozstała się z życiem roku 1692, 6 sierpnia, wyjątkowo chwalebnie przeżywszy 59 lat 35 tygodni […]” .
Na sarkofagu udało się odsłonić także m.in. fragmenty psalmów. Od strony głowy jest napis „Przyjdź Panie Jezu”, od strony nóg „Amen”.
Trumnę zdobią malowane pejzaże. Uwagę zwracają też podpory, na których wspiera się sarkofag – są w kształcie orlich szponów obejmujących kule.
Dziś, czyli 12 października, byliśmy świadkami przygotowania sarkofagu do przewiezienia go na Dolny Śląsk.
Obecnie w tyskiej pracowni konserwatorskiej trwają prace nad sarkofagami wawelskimi.
Informacje historyczne na podst. Dokumentacji prac konserwatorskich i restauratorskich
Agnieszki i Tomasza Trzosów
Film i zdjęcia z krypty Hochbergów – z arch. A. i T. Trzosów
Zdjęcia sarkofagu i film z pracowni konserwatorskiej: Renata Botor-Pławecka
Czytaj także:
Pukiel rudych włosów i obrączka Zuzanny von Hochberg
O sarkofagu Urszuli Schaffgotsch z krypty Promnitzów w Pszczynie
