Kolekcja ponad 200 listów z lat 50. ubiegłego stulecia, z których aż 150 napisał książę Jan Henryk XVII, została zakupiona w Anglii przez Zamek Książ w Wałbrzychu. Zbiór intymnej korespondencji pochodzi ze spuścizny po zmarłej w grudniu ubiegłego roku drugiej żonie księcia – Mary z domu Minchin.
Zamieszkały po wojnie w Wielkiej Brytanii syn księcia Jana Henryka XV i słynnej księżnej Daisy – Jan Henryk XVII (1900-1984), książę von Pless, hrabia von Hochberg i baron na Książu – poślubił Lady Mary Minchin 23 lipca 1958 r. w Londynie. Mary miała wówczas 30 lat (urodziła się 2 stycznia 1928 roku w Catetrham w hrabstwie Surrey).
Jak informuje Mateusz Mykytyszyn z Zamku Książ, zakupione listy pochodzą z czasu narzeczeństwa Mary i Jana Henryka XVII, a także okresu przed ślubem i tuż po nim.
– Małżonkowie rozwiedli się w 1971 roku, ale do śmierci Jana Henryka XVII w 1984 roku (zwanego w rodzinie Hochbergów Hanselem) pozostali dobrymi przyjaciółmi. W 1997 roku Mary, księżna von Pless, wyszła za mąż po raz drugi. Tym razem jej wybrankiem był Nigel Clive Cosby Trench, 7. baron Ashtown (1916- 2010). Owdowiała baronowa Ashtown swoje ostatnie lata spędziła w domu spokojne starości. Zmarła 20 grudnia 2019 roku – opowiada M. Mykytyszyn.
W zakupie listów, które pojawiły się na jednej z aukcji internetowych w kwietniu tego roku, pośredniczyła współpracująca z Zamkiem Książ w Wałbrzychu, zamieszkała na co dzień w Londynie pisarka i historyk sztuki Barbara Borkowy. To tłumaczka pamiętników księżnej Daisy na język polski i autorka bestsellerowej podwójnej biografii „Siostry Daisy von Pless i Shelahg Westminster”. Obecnie pracuje nad transkrypcją listów i tłumaczeniem niektórych z nich na język polski (na filmie poniżej opowiada o listach księcia).
– Nie mieliśmy wątpliwości, że należy zakupić do zamkowego archiwum listy ostatniego właściciela Książa, księcia Jana Henryka XVII z angielskiego okresu jego życia. Obecnie nawet pojedyncze fotografie pocztówkowe członków książęcej rodziny Hochberg von Pless stają się obiektami muzealnymi. Decydująca była przede wszystkim współpraca z Barbarą Borkowy, która na miejscu w Wielkiej Brytanii dokonała zakupu historycznej korespondencji – wyjaśnia prezes Zamku Książ w Wałbrzychu Anna Żabska.
Jan Henryk XVII był najstarszym synem słynnej księżnej Daisy (1873-1943) i Jana Henryka XV (1861-1938). Urodził się 2.02.1900 r. w Berlinie. Jego wychowanie zostało starannie zaplanowane przez ojca. Z matką komunikował się w języku angielskim, z ojcem rozmawiał po niemiecku i po polsku, a ze swoim nauczycielem porozumiewał się po niemiecku i francusku. Do jego edukacji należało także przygotowywanie się do późniejszego przejęcia obowiązków głowy rodu von Hochberg.
W wieku 16 lat Jan Henryk XVII wstąpił jako ochotnik do regimentu swojego ojca i został potem odznaczony za odwagę Krzyżem Żelaznym I klasy. Po zakończeniu I wojny światowej ukończył z tytułem doktora studia na uniwersytecie w Berlinie i przejął zarząd nad dobrami ojca na Górnym Śląsku. W roku 1924 ożenił się z Marią Katarzyną hrabianką von Schönborn-Wiesentheid. Małżeństwo to zostało rozwiązane za obopólną zgodą po II wojnie światowej.
Już w roku 1932 Jan Henryk XVII na stałe przeniósł się do Anglii, podczas gdy jego żona została w Niemczech. Po wybuchu II wojny światowej Jan Henryk XVII zgłosił się jako ochotnik do Scots Guards. Zamiast zostać przyjęty do wojska, Hochberg został internowany na okres 3 lat. Zwolniono go dopiero dzięki interwencji wuja, księcia Westminsteru, i premiera Winstona Churchilla. Internowanie zostało uznane za pomyłkę. Jan Henryk XVII po uwolnieniu oddał się jako ochotnik do dyspozycji Armii Brytyjskiej.
Podczas bombardowania Londynu książę von Pless stracił cały swój majątek. Potem żył w skromnych warunkach jako Mr. Henry Pless. W roku 1958 poślubił Mary Elisabeth Minchin i choć formalnie małżeństwo to przestało istnieć w roku 1971, Jan Henryk XVII i Mary Minchin pozostali w przyjaznych stosunkach aż do jego śmierci w roku 1984.
(r), źródło: materiały Zamku Książ
