30 lat samorządności w Tychach. Narzekanie na rząd i poparcie dla kandydata PO

W tyskiej Mediatece dziś (9 lipca) odbyła się debata z okazji 30-lecia samorządności w Polsce. Gospodarzem był Andrzej Dziuba – prezydent Tychów. Wśród zaproszonych gości m.in.: Aleksandra Dulkiewicz – prezydent Gdańska, Jacek Karnowski – prezydent Sopotu i Jacek Sutryk – prezydent Wrocławia. Uczestnicy wspominali początki samorządów, ich rozwój, ale też narzekali na centralistyczne podejście rządu do władzy lokalnej. Podkreślali, że rząd dodaje zadań, a nie dodaje na nie pieniędzy. W tym kontekście prezydent Sopotu mówił nawet o kradzieży. Wielu samorządowców podczas debaty wsparło pośrednio lub bezpośrednio Rafała Trzaskowskiego na prezydenta Polski.

Podczas krótkiego briefingu przed debatą samorządowcy zapewniali, że będą debatowali o samorządzie, ale na wstępie głównie skarżyli się na rząd, który według nich centralizuje państwo.

Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia, zachęcając do głosowania w wyborach prezydenckich mówił, aby przy urnie wybrać te wartości, które wylały fundament pod samorządność: solidarność, otwartość i tolerancję. Mówi o państwie decentralistycznym, w którym każdy czuje się dobrze bez względu na poglądy i wyznanie.

Poseł Piotr Adamowicz, brat zamordowanego prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza powiedział, że wnioski z rozmów z samorządowcami w całym kraju nie są budujące. Napawają smutkiem. Ponieważ monopol władzy na szczeblu państwowym nie sprzyja rozwojowi i umocnieniu samorządów. Trzeba więc ten monopol chociaż w części skruszyć.

Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska mówiła z kolei o słodko-gorzkim świętowaniu 30-lecia samorządności w czasie trudnym dla samorządu i kraju. Wspominała o czekach bez pokrycia, które premier Morawiecki rozdaje samorządowcom w ramach Funduszu Inwestycji Lokalnych, który dopiero ma powstać. – Zamiast tego czeku wolałabym dostać od państwa te pieniądze, które rząd zabrał nam na skutek różnych decyzji, chociażby z obciętej subwencji oświatowej  – mówiła prezydent Gdańska.

Po briefingu goście przeszli do sali koncertowej Mediateki, gdzie wysłuchali koncertu AUKSO Orkiestry Kameralnej Miasta Tychy. Tyscy kameraliści pod batutą Marka Mosia wykonali utwory z repertuaru Wojciecha Kilara, głównie muzykę filmową, m.in. poloneza z „Pana Tadeusza”, walce z „Trędowatej” i „Ziemi obiecanej”, muzykę z horroru „Dracula” w reżyserii Francisa Forda Coppoli i „Orawę” – poemat symfoniczny nawiązujący do muzyki Podhala.

Debatę rozpoczął prezydent Tychów Andrzej Dziuba. – Ci, którzy lepiej mnie znają, wiedzą, że lepiej czuję się na boisku i na polu golfowym, a nie na scenie – mówił prezydent Dziuba. – Te 30 lat samorządności w Tychach to cud dokonany z pomocą całej społeczności miejskiej. Na początku, w latach 90. nasze priorytety były jasne. Wtedy było w mieście szaro i brakowało infrastruktury. Trzeba było więc nadrobić te zaległości cywilizacyjne. M.in. wydaliśmy 163 mln euro na budowę kanalizacji. Potem udało nam się przełamać stereotyp Tychów jako miasta sypialni. Udało się też powstrzymać depopulację, czyli odpływ mieszkańców. Z infrastruktury przerzuciliśmy się na inwestycje poprawiającej jakość życia. Powstało wiele placów zabaw, boisk, aquapark, stadion piłkarski, stadion lekkoatletyczny, tężnia itp. – mówił Andrzej Dziuba.

Prezydent Sopotu Jacek Karnowski wspominał, że na początku w mieście największym problemem były zaniedbane budynki komunalne – zawilgocone i z dziurawymi dachami. – Poza tym wtedy o Bałtyku mówiło się: „Chcesz mieć wrzody, wejdź do wody” – mówił Karnowski. – To jak u nas z sinicami na Paprocanach – wtrącił prezydent Tychów. Prezydent Sopotu mówił, że wówczas Trójmiasto jeździło uczyć się samorządu do niemieckich gmin, a teraz jeżdżą do Wrocławia czy Tychów.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz mówiła, że do debaty z okazji 30-lecia samorządności w Tychach pasuje walc z „Ziemi obiecanej”, który zabrzmiał podczas koncertu. – Ludziom żyje się w miastach dobrze. Przyzwyczaili się z roku na rok, że jest lepiej. Chociażby w komunikacji miejskiej. Nasze autobusy są wyposażone w wiele wygód. W tym kontekście niebezpieczne jest obciążanie przez państwo samorządów zadaniami przy jednoczesnym ograniczaniu funduszy na nie. Rośnie ilość zadań, a budżety są ograniczone. Nożyce wydatków i dochodów się rozwierają, a mieszkańcy mają coraz większe oczekiwania. Patrzę na to z przerażeniem – mówiła Dulkiewicz.

Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia mówił o Polsce dwóch filozofii działania. – Rząd reprezentuje podejście centralistyczne, etatystyczne, a samorządy są wyspami wolności, gdzie dominuje podejście decentralistyczne, obywatelskie.

Prezydent Tychów podkreślił, że poza czasem, kiedy premierem był Jerzy Buzek, żaden rząd nie kochał samorządów. – Dokładano nam zadań, a za tym nie szły pieniądze.

W tym kontekście Jacek Karnowski mówił, że wielu samorządowców jest teraz załamanych. np. prezydent Mielca. – Mówił mi, kurczę kilka lat temu wy mieliście tyle pieniędzy. A ja teraz nie mam nic. Wiele samorządów nie dopina budżetów. Oferowano Sopotowi 6,5 mln zł w ramach Funduszu Inwestycji Lokalnych. Powiedziałem wojewodzie, że ok, ale oddajcie nam te 22 mln, które rząd Sopotowi zabrał. To jak z tym złodziejem, który w autobusie ukradł portfel. Oddał 30 zł, ale 200 zł ukradł – mówił Jacek Karnowski.

Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii mówił o zaletach utworzenia Metropolii.

Prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński stwierdził, że nie ma samorządowców apolitycznych. – Idźmy na wybory, aby 13 lipca nie przyszli po nas i abyśmy dalej mogli pracować – stwierdził Chęciński.

Andrzej Dziuba powiedział: – Obojętnie, kto wygra te wybory, choć wolałbym, aby wygrał je nasz kandydat – samorządowiec, to trudno będzie nam posklejać podzielone społeczeństwo. My samorządowcy potrafimy się porozumieć. Może uda się nam te podziały między ludźmi zlikwidować, bo przebiegają także w rodzinach. Nigdy tak nie było.

Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej mówiła, że rządzi miastem, nie mając w radzie gminy większości. Są w niej przedstawiciele PiS i PO. To nie jest łatwe. – Prezes PiS nazywa nas chamską hołotą… Mam nadzieję, że 12 lipca Rafał zostanie prezydentem. Zawsze go popieram – mówiła G. Dziedzic.

(J)