Ekologiczne budownictwo, w tym ekologiczne instalacje grzewcze, to stosunkowo nowa gałąź architektury. Do tej pory prym wiodły rozwiązania, które były znane jako bardzo popularne i które, stosowane na skalę masową, dobrze zakorzeniły się w świadomości potencjalnych mieszkańców nowo powstających domów. Tradycyjne instalacje grzewcze niekoniecznie wyróżniały się pod względem ochrony środowiska, bo ten aspekt był brany pod uwagę na szarym końcu. Architekci projektowali wszystkie instalacje biorąc często pod uwagę jedynie fakt, by po prostu dobrze odgrywały swoją rolę. Oczekiwania co do pomysłów zgodnych z filozofią ekologii zaczęły wybijać się na pierwszy plan dopiero w ostatnim czasie. W przypadku modernizacji starych domów architekci proponują już nowoczesne, ekologiczne rozwiązania, efektywnością nieodbiegające od swoich tradycyjnych alternatyw. Do propozycji na miarę nowych czasów należą pompy ciepła.
Działanie pompy ciepła
Na działanie pompy ciepła składa się cała instalacja, którą określa się mianem obiegu chłodniczego. W skład obiegu wchodzą takie elementy jak sprężarka, parownik, skraplacz i zawór rozprężny. Wzajemne oddziaływania tych elementów doprowadzają finalnie do tego, że pobrana przez dolny wymiennik ciepła energia przekształcana jest w ciepło, które dystrybuowane jest do instalacji grzewczej. Skąd wymiennik ciepła pobiera energię? Jako że pompy ciepła są ekologiczne, to nie ma mowy o czerpaniu go w procesie spalania. Energia pochodzi z odnawialnych źródeł energii. Mamy więc:
- pompy ciepła powietrzne — gdzie źródłem energii jest powietrze napędzane przez jednostkę zewnętrzną z wentylatorem, instalowaną tuż obok domu
- pompy ciepła wodne — gdzie źródłem energii są zbiorniki wodne, np. studnie, stawy, jeziora, zapewniające stałą, dodatnią temperaturę wody.
- pompy ciepła gruntowe — gdzie źródłem energii jest grunt, w którym na odpowiedniej głębokości panuje stała, dodatnia temperatura.
Każdy rodzaj pompy ciepła wykorzystuje więc inne źródło ciepła, ale każde z nich jest w stanie sprostać potrzebie ogrzania domu jednorodzinnego. Specjaliści, którzy zajmują się montażem pomp ciepła, biorą pod uwagę metraż domu, jego kubaturę, materiały, z których jest zbudowany oraz poziom izolacji cieplnej, a następnie dostosowują rodzaj pompy tak, aby był optymalny. Za pomocą pomp ciepła można też uzyskać ciepłą wodę użytkową, co czyni instalację jeszcze bardziej funkcjonalną. Wraz z dostarczaniem ciepła do budynku produkowana może być bowiem ciepła woda do celów gospodarczych po stosunkowo niskich kosztach. Ogrzewanie wody, podobnie jak ogrzewanie domu, jest w pełni ekologiczne.
Odnawialne źródła energii — jakie są korzyści?
Dzięki temu, że pompy ciepła nie korzystają z tradycyjnych paliw, których spalanie generuje dym, popiół czy inne szkodliwe substancje, instalacje pomp ciepła przyczyniają się do minimalizowania udziału toksyn w powietrzu. Coroczne oceny jakości powietrza w każdym województwie wskazują na to, że zanieczyszczenie powietrza na Śląsku wciąż pozostaje jednym z największych w kraju. Pompy ciepła w Bytomiu, Katowicach czy Sosnowcu mogłyby zahamować te mało optymistyczne prognozy i częściowo wyeliminować te składowe, które sumują się na duże zanieczyszczenie Śląska. Nie sposób też nie wspomnieć o ekologii samego sposobu pozyskiwania energii — różnica między OZE a tradycyjnymi źródłami jest diametralna. W przypadku tradycyjnych źródeł w grę wchodzi np. wydobywanie węgla kamiennego w kopalni, której istnienie niesie za sobą częściową degradację terenów pod działalność górniczą, zanieczyszczenie wód czy generowanie odpadów górniczych. OZE, z których korzystają pompy ciepła, występują naturalnie w postaci powietrza, wody lub gruntu, a pozyskiwanie z nich ciepła nie wiąże się z działaniami inwazyjnymi czy niszczącymi. Eksploatacja pomp ciepła nie szkodzi środowisku naturalnemu!
OZE w walce o zdrowie i życie
W przeciwieństwie do paliw stałych, takich jak węgiel kamienny, ekogroszek, pellet, czy do takich paliw jak gaz ziemny, wykorzystywany w piecach kondensacyjnych, odnawialne źródła energii są bezpieczne zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla zdrowia. Dlaczego bezpieczeństwo to jest tak ważne? Wspominany gaz ziemny w instalacjach gazowych może zacząć się ulatniać, kiedy dochodzi do ich rozszczelnienia. Z kolei w wyniku braku przeglądu kotłów węglowych może dojść do ulatniania się tlenku węgla. Czad jest bezbarwny i bezwonny, dlatego jego emisja do powietrza długo może pozostać niewykryta, powodując groźne powikłania, ze śmiercią włącznie. Instalacja pompy ciepła chroni przed tego rodzaju nieszczęściami.
Pompy ciepła słusznie zwracają uwagę architektów, chcących sprostać wymaganiom swoich świadomych ekologicznie klientów. Wyznaczają nową jakość systemów grzewczych i pozostaje mieć nadzieję, że ich popularność będzie rosła.
