Tyskie problemy z godnym uczczeniem I Powstania Śląskiego

0
Tablica w Tychach Paprocanach; fot. ZB
Reklama

Tychy nie od dziś mają problem z godnym uczczeniem I Powstania Śląskiego. Wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 r. właśnie w Tychach, a mówiąc ściślej w Urbanowicach i Paprocanach. W tym roku przypada więc 100. rocznica pierwszej śląskiej insurekcji, która wprowadziła Tychy na karty wielkiej historii Polski. Wydawało się, że przynajmniej setna rocznica powstańczego zrywu zostanie godnie uczczona.

Wezwał do tego prezydent Tychów, ale problem w tym, że tygodnik „Echo” – należący do miejskiej spółki, w której prezydent Tychów sprawuje władzę właścicielską – ów powstańczy zryw uznał za śmieszny i marginalny; ostrzegł też, że w obecnej sytuacji każdy samorząd, który przykłada się do świętowania rocznicy I Powstania Śląskiego pośrednio włącza się w kampanię wyborczą PiS-u.

 W ramach tegorocznych obchodów 100. rocznicy tyskiego powstańczego zrywu już 30 maja kwiaty pod pomnikiem Powstańca Śląskiego złożyli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1. W czerwcu gościem Muzeum Miejskiego w Tychach był prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek, autor książki „Powstania śląskie 1919 – 1920 – 1921. Nieznana wojna polsko – niemiecka”. Od 4 lipca na pl. Baczyńskiego można oglądać wystawę plenerową: „Idą powstańcy znów na bój… Tychy w okresie powstań śląskich i plebiscytu”, obrazującą walkę tyszan o przyłączenie Górnego Śląska do odrodzonej, niepodległej Polski.

Główne obchody zaplanowano w Tychach na 15 i 17 sierpnia br. Urząd Miasta Tychy podaje, że w organizację tegorocznych uroczystości włączyli się: radny Józef Twardzik, radna Urszula Paździorek-Pawlik, Muzeum Miejskie w Tychach, PKM Tychy, rady osiedli: Paprocany, Cielmice, Urbanowice.

Ewa Grudniok, rzecznik UM Tychy, informuje, że 15 sierpnia odbędzie się VI Miejski Rajd Rowerowy „Śladami Powstańców Śląskich” zorganizowany przez Klub Turystyki Kolarskiej „Gronie” w Tychach. Do wyboru będą dwie trasy: trasa „A” (ok. 60 km, start o godz. 9.00): Tychy pl. Wolności – Mikołów – Kobiór – Pszczyna – Międzyrzecze – Świerczyniec – Urbanowice i trasa „B” (ok. 30 km, start: godz. 10.00): Tychy pl. Wolności – Gostyń – Wilkowyje – Czułów – Wartogłowiec – Urbanowice.

Reklama

Uczestnicy VI MRR spotkają się o godz. 14.30 w Tychach Urbanowicach przy pomniku Powstańców Śląskich (ul. Główna). Tam, jak słyszymy, zostanie uformowana kolumna rowerowa i ok. godz. 15.10 rowerzyści przejadą z Urbanowic do Paprocan (ul. Paprocańska) ulicami: Główną, Urbanowicką, Towarową, Cielmicką, Jedności, Targiela, ks. Szojdy, Sikorskiego, Paprocańską. Rajd zakończy się ok. godz. 16.00 wręczeniem pucharów dla najmłodszego i najstarszego uczestnika oraz najliczniejszej grupy.

Z Urbanowic do Paprocan pojadą nie tylko rowerzyści. Jak informuje Ewa Grudniok, o godz. 15.45 zaplanowano także przejazd autobusu rocznicowego na trasie Tychy Urbanowice przez Cielmice do Tychów Paprocan (ul. Paprocańska). Około godz. 18.15 autobus ten z Tychów Paprocan wróci przez Cielmice do Urbanowic.

– Uroczystości rocznicowe w Tychach Paprocanach rozpoczną się, z udziałem orkiestry górniczej KWK „Piast” oraz Chóru Cantate Deo, o godz. 16.10 złożeniem kwiatów pod tablicą pamiątkową przy ul. Paprocańskiej – mówi Ewa Grudniok. – Zaplanowano także przedstawienie rysu historycznego (Maria Lipok-Bierwiaczonek), zwiedzanie wystawy pn. „Idą powstańcy znów na bój… Tychy w okresie powstań śląskich i plebiscytu” przygotowanej przez Muzeum Miejskie w Tychach (do 11 sierpnia zapoznać się z nią można na pl. Baczyńskiego, a od 2 września do 30 listopada w Parku Miejskim Solidarności) oraz wystawę pamiątek powstańczych zorganizowaną przez Radę Osiedla Paprocany i parafię pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. O godzinie 17.00 w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa rozpocznie się msza święta pod przewodnictwem ks. abp. Wiktora Skworca, metropolity katowickiego.

W Urbanowicach uroczystości rocznicowe rozpoczną się o godz. 18.45. Pod pomnikiem Powstańców Śląskich (ul. Główna) złożone zostaną wówczas kwiaty, wystąpi chóru SP nr 24 w Urbanowicach. O godz. 19.20 na scenie przy Klubie Urbanowice MCK rozpocznie się spektakl pt. „Walka o polską szkołę” (wystąpią absolwenci Gimnazjum nr 8 i SP nr 23 w Cielmicach). O godz. 19.40 zaplanowano wspólne śpiewanie pieśni powstańczych z chórem SP nr 24, o godz. 20.00 wystąpią Gryfne Ślonzoki, a o godz. 20.20 Mały Śląsk. Ostatni autobus rocznicowy na trasie Tychy Urbanowice, Cielmice, Paprocany (ul. Paprocańska) odjedzie o godz. 21.30.

17 sierpnia uroczystości przeniosą się do Tychów Czułowa. Rozpocznie je o godz. 17.00 msza św. odprawiona w kościele pw. Krzyża Świętego w asyście honorowej Wojska Polskiego. Po mszy (ok. godz. 18.00) uczestnicy obchodów przejdą pod pomnik Poległych Powstańców Śląskich przy ulicy Katowickiej. Uroczystości przy pomniku rozpoczną się ok. godz. 18.20 i potrwają do 19.00.

– W tym roku obchodzimy wyjątkową – 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego w Tychach – mówi Andrzej Dziuba, prezydent Tychów. – Pierwsze walki toczono w Urbanowicach i Paprocanach (niegdyś samodzielnych gminach), dlatego to właśnie te dzielnice, wraz z Czułowem, uczczą historię, którą zapoczątkował tyski powstańczy zryw. Zapraszam do wspólnego świętowania i upamiętnienia tych ważnych wydarzeń. Bądźmy w tych dniach myślami z poległymi powstańcami.

Ale tu, za sprawą gminnego tygodnika „Echo” nr 31 z 31.07.2019 r., pojawia się problem z wiarygodnością przekazu. Dariusz Dyrda, redaktor naczelny „Echa”, w artykule pt. „Defilada w Katowicach, bo Morawiecki też u nas”, przedstawił swój obraz obecnej przedwyborczej sytuacji politycznej i w tym aspekcie kilka słów poświecił tyskiemu powstańczemu zrywowi sprzed 100 lat. Mówiąc o I Powstaniu Śląskim redaktor naczelny „Echa” stwierdził, że „był to śmieszny, marginalny zryw”. Gminny tygodnik ostrzegł też, że „paradoksalnie, każdy samorząd, który [w obecnej sytuacji – przyp. ZB] przykłada się do świętowania rocznicy I powstania śląskiego, pośrednio włącza się w kampanię wyborczą PiS-u”.

Od ubiegłego roku wydawcą tygodnika „Echo” jest spółka „Śródmieście”, w której miasto Tychy ma wszystkie udziały. Oznacza to, że Zgromadzeniem Wspólników, czyli mówiąc potocznie najwyższym organem władzy w tej spółce, jest prezydent Tychów. Tak więc Andrzej Dziuba, jako prezydent Tychów, w imieniu miasta, sprawuje nad wydawcą „Echa” władzę właścicielską.

W Tychach nie po raz pierwszy mają problem z godnym uczczeniem powstańców śląskich, szczególnie tych, którzy oddali życie w walce o polskość tej ziemi. W sposób szczególny ofiarę tę upamiętnia czułowski pomnik – zburzony przez Niemców w pierwszych dniach okupacji i odbudowany dzięki inicjatywie radnego Twardzika 3 maja 2010 r., a więc za prezydentury Andrzeja Dziuby. Późniejsza historia pokazała jednak, że łatwiej było pomnik odbudować, niż okazać temu miejscu należną cześć.

Do najbardziej nagannego zachowania prezydenta doszło 17 sierpnia 2011 r., a więc w 92. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego. Wówczas to prezydent Dziuba, zamiast udać się pod czułowski pomnik, wybrał się na Stadion Zimowy, by obejrzeć towarzyski mecz hokejowy (do Czułowa wysłał swojego zastępcę). Nie najlepiej wspominany jest również dzień 11 listopada 2017 r. Podczas Narodowego Święta Niepodległości obchodzonego na pl. Wolności w Tychach, reprezentująca prezydenta Tychów jego ówczesna zastępczyni zaprosiła wszystkich przed czułowski pomnik, ale sama się tam nie zjawiła. Nie zjawił się też żaden inny zastępca prezydenta (prezydent Dziuba miał urlop). Prezydenckie kwiaty przywiozła straż miejska. Złożył je radny z klubu Inicjatywa Tyska, w którym nawet szef tego klubu nie rozpoznał prezydenckiego przedstawiciela.

Powodem do chluby nie była też 90. rocznica przyłączenia części Górnego Śląska do Macierzy. W sposób szczególny podeszli do tego radni i wiceprezydenci na sesji Rady Miasta Tychy, która odbyła się 28 czerwca 2012 r. (prezydent był na sesji nieobecny). Najpierw ustalono, że po zakończeniu obrad przedstawiciele władzy udadzą się pod czułowski pomnik, by tam złożyć kwiaty. Szybko zmieniono jednak te plany, bo okazało się, że całą sprawę można odfajkować szybciej, nie tracąc czasu po sesji. Wykorzystano więc przerwę na usunięcie awarii technicznej, by szybciutko pojechać swoimi samochodami pod pomnik Poległych Powstańców Śląskich w Czulowie, uczcić co trzeba i czym prędzej wrócić. Oczywiście żadnego związku z tym ekspresowym oddaniem czci w przerwie obrad nie miał fakt, że właśnie trwały Mistrzostwa Europy w piłce nożnej i po sesji rozpoczynał się mecz półfinałowy Niemcy – Włochy…

Zdzisław Barszewicz

Artykuł ukazał się w dwutygodniku „Nowe Info” nr 16 z 2019 r.

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj