Na stopniach schodów w parku Planty w Mikołowie pojawił się wiersz Rafała Wojaczka pt. „Sezon”. W ten sposób uczczono 50. rocznicę śmierci poety pochodzącego z Mikołowa. Przypadła ona 11 maja br.
Na schodach wypisano także tytuły najważniejszych dzieł Wojaczka i datę jego narodzin i śmierci. Wersy wiersza „Sezon” wymalowano białymi literami. Brzmi on:
Sezon
Jest poręcz
ale nie ma schodów
Jest ja
ale mnie nie ma
Jest zimno
ale nie ma ciepłych skór zwierząt
niedźwiedzich futer lisich kit
Od czasu kiedy jest mokro
jest bardzo mokro
ja kocha mokro
na placu, bez parasola
Jest ciemno
jest ciemno jak najciemniej
mnie nie ma
Nie ma spać
Nie ma oddychać
Żyć nie ma
Tylko drzewa się ruszają
niepospolite ruszenie drzew
rodzą czarnego kota
który przebiega wszystkie drogi
Oficjalnego otwarcia „schodów Wojaczka” dokonał 14 maja podczas Maciej Melecki – dyrektor Instytutu Mikołowskiego oraz Jerzy Ciurlok. Obecni byli przedstawiciele władz Mikołowa: wiceburmistrz Mateusz Handel oraz radni: Katarzyna Syryjczyk-Słomska, Mateusz Bies i Jarosław Sworzeń, a także były wiceburmistrz Marian Sworzeń.
Schody z utworem Wojaczka prowadzą do siedziby Instytutu Mikołowskiego, placówki kulturalnej i wydawniczej, która nosi imię poety. Przez wiele lat IM mieścił się w rodzinnym mieszkaniu artysty (kamienica przy rynku).
Instytut kultywuje pamięć o Rafale Wojaczku i jego twórczości. Wydał m.in. zbiór „Reszta krwi” (niepublikowane dotąd wiersze poety). Od 1999 r. w Instytucie odbywa się Mikołowski Maj Poetycki – impreza towarzysząca Ogólnopolskiemu Konkursowi Poetyckiemu im. Rafała Wojaczka organizowanego nieprzerwanie od 1993 r.
W 1999 powstał film fabularny „Wojaczek” w reżyserii Lecha Majewskiego. Duży udział w jego powstaniu mieli poeci związani z Instytutem Mikołowskim. Maciej Melecki napisał scenariusz, a Krzysztof Siwczyk zagrał tytułową rolę. Premiera filmu odbyła się w Mikołowie.
Rafał Wojaczek (6.12.1945 r. w Mikołowie, zm. 11.05 1971 r. we Wrocławiu). Największy buntownik i skandalista wśród twórców czasów PRL-u. Zaliczany do poetów wyklętych. Żył zaledwie 26 lat,
Uczył się w liceach ogólnokształcących w Mikołowie, Katowicach Ligocie i Kędzierzynie-Koźlu. Rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale wkrótce je przerwał i w 1964 r. przeprowadził się do Wrocławia. Pracował m.in. jako dyspozytor MPO.
W 1965 debiutował w Poezji. W 1969 ukazał się jego debiutancki tom „Sezon”, znakomicie przyjęty przez krytyków. W 1970 ukazał się jego drugi i ostatni tom poetycki „Inna bajka”.
Główne tematy jego poezji to śmierć, miłość, fascynacja kobiecością i cielesnością (zazwyczaj ujętą w estetyce turpistycznej). Podmiot liryczny jego wierszy mówi najczęściej o bólu, ma poczucie odrębności, buntuje się przeciwko obłudzie świata i społeczeństwa, z drugiej strony uparcie penetruje mroczne zakątki ludzkiej duszy, bada swoje lęki, niepokoje, obsesje. Język jego poezji jest zazwyczaj bardzo naturalistyczny i brutalny, wypełniony somatyzmami i wulgaryzmami. Z drugiej strony pod dosadną warstwą językową często przemycał Wojaczek głęboki liryzm i pragnienie czułości.
W czasie pobytu we Wrocławiu stopniowo pogrążał się w alkoholizmie i depresji, prowokował otoczenie i wszczynał bójki, wielokrotnie podejmował próby samobójcze. Leczył się przez pewien czas w szpitalu psychiatrycznym. Zmarł śmiercią samobójczą po przedawkowaniu różnych leków. Grób poety znajduje się na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu.
(JJ)
